ISO 50001
πιστοποίηση συστήματος διαχείρισης ενέργειας για τα τρία διυλιστήρια της HELLENiQ ENERGY και τις εγκαταστάσεις της ΕΚΟ
Αντιστάθμιση
μέσω εγγυήσεων προέλευσης που αντιστοιχεί σε ~25% από τις έμμεσες εκπομπές CO2 (Scope 2) ενός διυλιστηρίου του Ομίλου
CDP A-
Βελτίωση κατάταξης στο επίπεδο Leadership A- για θέματα κλιματικής αλλαγής
> €170 εκατ.
σε έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
Η αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και η εξοικονόμηση ενέργειας ήταν και παραμένουν τα κυριότερα μέσα για τη συμβολή της HELLENiQ ENERGY στην αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Παρότι η ζήτηση για καύσιμα υψηλών περιβαλλοντικών προδιαγραφών (π.χ μηδενικού θείου) την τελευταία δεκαετία συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ατμόσφαιρας, ταυτόχρονα αυξάνεται σημαντικά η κατανάλωση ενέργειας στις εγκαταστάσεις παραγωγή τους. Η κατανάλωση ενέργειας αποτελεί σημαντικό λειτουργικό κόστος των δραστηριοτήτων του Ομίλου, αλλά ταυτόχρονα και κύρια πηγή των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Για το λόγο αυτό, η HELLENiQ ENERGY επενδύει στη βελτιστοποίηση της διαχείρισης και της χρήσης ενέργειας και στα καύσιμα χαμηλών εκπομπών άνθρακα (π.χ. μπλε και πράσινο υδρογόνο, μονάδες βιοκαυσίμων και τεχνολογίες δέσμευσης των εκπομπών CO2), στην εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγική δραστηριότητα και τη διοικητική λειτουργία, καθώς και στην αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Η εφαρμογή της περιβαλλοντικής πολιτικής της HELLENiQ ENERGY, που σχετίζεται με την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή, επιτυγχάνεται με δράσεις όπως η θέσπιση στόχων και δεικτών επίδοσης, καθώς και παράλληλα η ανάπτυξη και πιστοποίηση των Συστημάτων Διαχείρισης της Ενέργειας με βάση διεθνή πρότυπα. Ενδεικτικά, παρακολουθούνται όλοι οι περιβαλλοντικοί παράμετροι μέσω κοινών δεικτών σε ευρωπαϊκό επίπεδο και πραγματοποιείται σύγκριση (benchmarking) με τις επιδόσεις του κλάδου στην Ευρώπη. Σημαντικό κομμάτι της διαχείρισης των θεμάτων κλιματικής αλλαγής αποτελεί η συνεχής αξιολόγηση των κινδύνων και των ευκαιριών με βάση το διαμορφούμενο νομοθετικό περιβάλλον σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς επίσης και η ανάπτυξη συνεργειών στο πλαίσιο κοινών δράσεων και εκπαιδεύσεων με το προσωπικό και όλους τους κοινωνικούς εταίρους, σε ολόκληρο το ευρύ φάσμα των δραστηριοτήτων του Ομίλου.
Η HELLENiQ ENERGY έχει θέσει ως στόχο να μειώσει σημαντικά το ανθρακικό της αποτύπωμα, ώστε να συμβάλλει στην αντιμετώπιση των αιτιών και των επιπτώσεων του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, να μετασχηματιστεί ενεργειακά και να εξελιχθεί σε μια εταιρεία ουδέτερου αποτυπώματος άνθρακα μέχρι το 2050. Πιο συγκεκριμένα έχει θέσει ως στόχο:
Η προσέγγιση αυτή και τα μέχρι τώρα αποτελέσματα αξιολογούνται θετικά, εάν ληφθεί υπόψη τόσο η σημαντική πρόοδος στην υλοποίηση του σχεδίου μετασχηματισμού του Ομίλου και στην επίτευξη των ποσοτικών στόχων, όσο και η εξωτερική αξιολόγηση από διεθνής οργανισμούς που ειδικεύονται σε θέματα περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής.
Μείωση εκπομπών Scope 1 & 2 κατά ~30%
Εκπομπές Scope 1 & 2 – ktCO2
Αντιστάθμιση πρόσθετου ~20% των εκπομπών μέσω ΑΠΕ
Αντιστάθμίσεις (Offsets) – ktCO2
Κατανάλωση ενέργειας
Η συνολική κατανάλωση ενέργειας της HELLENiQ ENERGY, όπως παρουσιάζεται στο παρακάτω διάγραμμα, είναι μειωμένη κατά 9% σε σύγκριση με το έτος 2021. Όσον αφορά στη διαχείριση ενέργειας, εντός του 2022 πιστοποιήθηκε για πρώτη φορά η ΕΚΟ ΑΒΕΕ σύμφωνα με το πρότυπο ISO 50001:2018, ενώ τα διυλιστήρια του Ομίλου επαναπιστοποιήθηκαν με επιτυχία θέτοντας στόχο τη συνεχή βελτίωση και την επίτευξη ακόμα υψηλότερων επιδόσεων ενεργειακής εξοικονόμησης και απόδοσης.
Σημειώνεται ότι το εφαρμοζόμενο σύστημα ενεργειακής διαχείρισης απαιτεί πέραν των συστημικών προδιαγραφών (ελέγχου τεκμηρίωσης, εκπαίδευσης προσωπικού, παρακολούθησης των διορθωτικών και προληπτικών ενεργειών, της επιθεώρησης και ανασκόπησης) και τον προσδιορισμό των ενεργειακών αναγκών, τον εντοπισμό ευκαιριών ενεργειακής βελτίωσης, καθώς και τον καθορισμό συγκεκριμένων αντικειμενικών σκοπών και στόχων αναφορικά με την αποδοτική χρήση ενέργειας, η υλοποίηση των οποίων ολοκληρώνεται με την εφαρμογή προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας ή άλλων σχετικών δράσεων.
Συνολική κατανάλωση ενέργειας Ομίλου 2016 – 2022
Όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα, το 2022, η ιδιοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια αποτέλεσε περίπου το 35% της συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Σε σχέση με το 2021 σημειώθηκε αύξηση του ποσοστού της ιδιοπαραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από 30% σε 35% λόγω της μεγαλύτερης διαθεσιμότητας των μονάδων ιδιοπαραγωγής των διυλιστηρίων του Ομίλου.
Συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ανά τρόπο παραγωγής
Σχετικά με την παρακολούθηση και αναφορά των εκπομπών CO2, ο Όμιλος παρακολουθεί συστηματικά όχι μόνο τις άμεσες εκπομπές (Scope 1), αλλά και τις έμμεσες εκπομπές (Scope 2 και 3) στο μεγαλύτερο ποσοστό των δραστηριοτήτων του, σύμφωνα με τη μεθοδολογία του GHG Protocol, ενώ για τις δραστηριότητες εντός Ελλάδας από το 2020 λαμβάνεται και πρόσθετη πιστοποίηση σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο ISO 14064. Συγκεκριμένα, για τα ποσοτικά στοιχεία του 2022, οι επαληθευμένες άμεσες εκπομπές (Scope 1) για τα τρία διυλιστήρια που μετέχουν στο ΕU ETS ανέρχονται σε 3,618 εκατ. τόνους CO2e, ενώ οι έμμεσες εκπομπές (Scope 2) του Ομίλου από την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας φτάνουν τους 305 χιλιάδες τόνους CO2e (περιλαμβάνονται και οι θυγατρικές), λαμβάνοντας υπόψη ότι μέρος των έμμεσων εκπομπών αντισταθμίστηκε για πρώτη φορά μέσω εγγυήσεων προέλευσης.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι τα διυλιστήρια του Ομίλου συμμετέχουν, από τη σύστασή τους, στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου (ΣΕΔΕ – EU ETS), και ακολουθούν όλες τις διαδικασίες παρακολούθησης, υπολογισμού και επαλήθευσης των εκπομπών σύμφωνα με τους Κανονισμούς της 4ης φάσης του 2021-2030, οι οποίοι είναι ακόμα πιο αυστηροί ως προς την ακρίβεια στον τρόπο παρακολούθησης.
Σημειώνεται ότι λόγω των αυξανόμενων στόχων μείωσης εκπομπών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, του μειωμένου ποσοστού δωρεάν δικαιωμάτων που κατανέμονται σε όλα τα διυλιστήρια στην Ευρώπη, αλλά και τη σημαντική αύξηση (10πλασιασμός) της τιμής των δικαιωμάτων τα τελευταία χρόνια (από €8/tn αρχές του 2018 σε €86/tn κατά μέσο όρο τον Δεκέμβριο του 2022) το κόστος συμμόρφωσης για την 4η φάση του ΣΕΔΕ έχει αυξηθεί σημαντικά.
Στο παρακάτω διάγραμμα παρατίθενται οι τελικές επαληθευμένες εκπομπές CO2 των τριών διυλιστηρίων του Ομίλου για τα έτη 2022 και 2021 καθώς και των αντίστοιχων δωρεάν δικαιωμάτων.
Επαληθευμένες εκπομπές & δωρεάν δικαιώματα CO2
στα τρία διυλιστήρια του Ομίλου
Επενδύοντας στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ως βασικός πυλώνας της υλοποίησης του ενεργειακού μετασχηματισμού του Ομίλου για μια οικονομία κλιματικά ουδέτερη, συνεισφέρουμε με αυτόν τον τρόπο στην αποφυγή σημαντικού ποσοστού εκπομπών CO2 (ακόλουθο διάγραμμα), οι οποίες θα εκπέμπονταν αν η ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας προερχόταν από έναν συμβατικό πάροχο του εγχώριου δικτύου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Εκπομπές CO2 που αποφεύχθηκαν λόγω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ)
Η HELLENiQ ENERGY παρακολουθεί επιπλέον και τις άλλες έμμεσες εκπομπές (Scope 3) από τις δραστηριότητές της. Οι κυριότερες προέρχονται από τις μεταφορές πρώτων υλών και προϊόντων με πλοία (εισαγωγές, ενδιάμεσες μεταφορές και εξαγωγές) και από τις δραστηριότητες γραφείων, όπως οι αεροπορικές πτήσεις, ιδιωτικές και άλλες μεταφορές υπαλλήλων και κατανάλωση πρώτων υλών (έργο carbon footprint) από το σύνολο των δραστηριοτήτων στα κτήρια γραφείων του Ομίλου (κεντρικές υπηρεσίες και διυλιστήρια Ασπροπύργου, Ελευσίνας και Θεσσαλονίκης). Στο πλαίσιο βελτίωσης της παρακολούθησης και περιορισμού του ανθρακικού αποτυπώματος, ο Όμιλος έχει ξεκινήσει τη λεπτομερή καταγραφή των έμμεσων εκπομπών του από όλη την αλυσίδα αξίας.
Η κλιματική αλλαγή έχει πλέον αναγνωριστεί ως μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα. Δράσεις για την προσαρμογή και το μετριασμό των επιπτώσεών της έχουν νομοθετηθεί και αποτελούν προτεραιότητα σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό αλλά και εθνικό επίπεδο.
Για την HELLENiQ ENERGY, ο μετριασμός αλλά και η προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αποτελούν βασικό κομμάτι της στρατηγικής της για βιώσιμη ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, πρώτο βήμα για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό των δράσεων αποτελεί η αποτύπωση και η διαχείριση των κινδύνων, αλλά και των ευκαιριών που υπάρχουν.
Για τον βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό της στρατηγικής, αναλύονται διεξοδικά οι πιθανοί κίνδυνοι και οι σχετικές χρηματοοικονομικές επιπτώσεις, τόσο από την πλευρά της αντιμετώπισης (mitigation) του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, όσο και από πλευράς της στρατηγικής προσαρμογής (adaptation) στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (π.χ. για την περίπτωση των φυσικών μεταβολών, οι οποίες εκτιμώνται ως σημαντικές για εγκαταστάσεις κοντά στο παράκτιο μέτωπο της Ελλάδας). Αυτές εξετάζονται και αναλύονται μέσα από διαφορετικούς πυλώνες όπως π.χ. την υφιστάμενη και την επικείμενη νομοθεσία, τις νέες τεχνολογίες, αλλά και τις αγορές στις οποίες δραστηριοποιείται ο Όμιλος, ενώ παράλληλα αναλύονται και οι διεθνείς προβλέψεις για την ενεργειακή αγορά και την κλιματική αλλαγή, ούτως ώστε να χαραχθεί η μακροπρόθεσμη στρατηγική του Ομίλου.
Έτσι, προκύπτουν μια σειρά από επιπτώσεις και κινδύνους, οι οποίοι έχουν αξιολογηθεί, όπως το αυξημένο κόστος για καύσιμα και πρώτες ύλες, η μειωμένη ζήτηση ενεργοβόρων προϊόντων όπως τα ορυκτά καύσιμα, καθώς και η αυστηροποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου για τον έλεγχο και περιορισμό των εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου (ΑτΘ), όπως το Συστήμα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ – EU ETS) και ο σχεδιαζόμενος μηχανισμός συνοριακού φόρου άνθρακα (CBAM), που οδηγούν στην περαιτέρω αύξηση του κόστους άνθρακα.
Για το 2022, οι προφανείς χρηματοοικονομικές επιπτώσεις για την HELLENiQ ENERGY, σχετίστηκαν άμεσα με το κόστος κάλυψης του ελλείμματος δικαιωμάτων εκπομπών, καθώς και τα τρία διυλιστήρια του Ομίλου στην Ελλάδα συμμετέχουν στο EU ETS.
Για την περίοδο 2021-2025 (πρώτη υποπερίοδος της 4ης φάσης εμπορίας δικαιωμάτων) και σύμφωνα με τους νέους κανόνες κατανομής δικαιωμάτων, το κόστος συμμόρφωσης έχει αυξηθεί σημαντικά όπως δείχνουν τα στοιχεία του 2022, λόγω της σημαντικής αύξησης της τιμής των δικαιωμάτων (ξεπέρασε τα 85€/tn στο τέλος του 2022), αλλά και της μειούμενης ποσότητας δικαιωμάτων εκπομπών με βάση τους νέους κανόνες κατανομής δωρεάν δικαιωμάτων.
Επιπροσθέτως, με βάση τις σχεδιαζόμενες αλλαγές στο ΣΕΔΕ στο πλαίσιο υλοποίησης της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και των νέων στόχων μείωσης της δέσμης Fit for 55, αναμένεται περαιτέρω αύξηση του κόστους συμμόρφωσης και ενίσχυση του κινδύνου διαρροής άνθρακα (σημ. ο κλάδος της διύλισης έχει ενταχθεί σε αυτούς που αντιμετωπίζουν κίνδυνο διαρροής άνθρακα, δηλ. σημαντική επιδείνωση της ανταγωνιστικότητάς του σε σχέση με τις αντίστοιχες εγκαταστάσεις εκτός Ευρώπης). Λόγω και της γεωγραφικής του θέσης (σύνορα ΕΕ), ο Όμιλος κινδυνεύει ακόμα περισσότερο από ότι άλλες ευρωπαϊκές χώρες από τον ανταγωνισμό από γειτνιάζουσες χώρες που δεν ανήκουν στο ΣΕΔΕ και παράγουν τα ίδια προϊόντα χωρίς πρόσθετο λειτουργικό κόστος λόγω του επονομαζόμενου κόστους άνθρακα.
Οι παραπάνω κίνδυνοι (αυξημένο κόστος CO2, μετάβαση σε μια οικονομία ουδέτερου ανθρακικού αποτυπώματος, αλλαγές στη ζήτηση και τις προτιμήσεις των καταναλωτών) αξιολογούνται από τη Διοίκηση της HELLENiQ ENERGY σε συνεχόμενη βάση, εντός κάθε οικονομικού έτους, εντοπίζονται επενδυτικές ευκαιρίες (λ.χ. ανάπτυξη των ΑΠΕ, αύξηση ενεργειακής απόδοσης, ανάπτυξη προϊόντων χαμηλών εκπομπών) και χαράσσεται η στρατηγική του Ομίλου. Η πιστή εφαρμογή της, έχει ήδη συνεισφέρει στη μείωση του ελλείμματος και του λειτουργικού κόστους άνθρακα μέσω της αύξησης της ενεργειακής απόδοσης, ενώ παράλληλα καύσιμα χαμηλότερου ανθρακικού αποτυπώματος ήδη αποτελούν ένα ολοένα αυξανόμενο ποσοστό του κύκλου εργασιών του Ομίλου.
Η HELLENiQ ENERGY αναγνωρίζει επιπλέον ως ευκαιρία τις νέες, χαμηλών εκπομπών άνθρακα, τεχνολογίες που έχουν αναπτυχθεί με γνώμονα την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όπως οι τεχνολογίες παραγωγής μπλε και πράσινου υδρογόνου, οι τεχνολογίες δέσμευσης, αποθήκευσης και αξιοποίησης εκπομπών CO2 και άλλες τεχνολογίες υποκατάστασης ορυκτών πρώτων υλών με πιο φιλικές στο περιβάλλον πρώτες ύλες. Λόγω της άμεσης ανάγκης για δράση, οι περισσότερες νέες τεχνολογίες άμεσα αξιολογούνται ως προς τις δυνατότητες εφαρμογής και την αποτελεσματικότητά τους, ώστε να μειώνονται οι πιθανοί κίνδυνοι και να μεγιστοποιούνται τα οφέλη.
Τέλος, συνεχίζεται η αξιολόγηση πιθανών ευκαιριών για περαιτέρω διείσδυση στο φυσικό αέριο, ως καύσιμο μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλότερων εκπομπών, αλλά και στα εναλλακτικά καύσιμα, μέσω της υλοποίησης ποικίλων προγραμμάτων Έρευνας και Ανάπτυξης.
Με βάση τα παραπάνω, μελετάται διαρκώς το εύρος παρεμβάσεων/ έργων για την προσαρμογή των εγκαταστάσεων και των κρίσιμων ενεργειακών υποδομών στην κλιματική αλλαγή.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η HELLENiQ ENERGY συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση πολιτικών για την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (EU ETS), την Οδηγία Ενεργειακής Απόδοσης, κ.α., καθώς επίσης και σε διεθνείς πρωτοβουλίες όπως η Συμμαχία “eFuel Alliance” για την προώθηση και ανάπτυξη συνθετικών καυσίμων, ως μέρος της ενεργειακής μετάβασης του κλάδου και του οράματός του για το μέλλον.